Rodzaje filtrów SPF, najczęstsze składniki filtrów przeciwsłonecznych dla skóry dzieci i wskazówki, jak uniknąć niekorzystnego wpływu promieniowania UV na skórę
Skóra jest największym organem w organizmie, stanowiącym około 10% masy ciała człowieka. Starzenie się skóry następuje pod wpływem różnych czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie UV. Skóra staje się cieńsza, bardziej sucha, mniej elastyczna i pomarszczona, co zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów złośliwych skóry. Aby zapobiec takim niepożądanym procesom zachodzącym w skórze, stosuje się produkty do pielęgnacji skóry z filtrem przeciwsłonecznym (SPF). Ochrona przeciwsłoneczna jest niezbędna latem, aby zapobiec poparzeniom słonecznym i trwałym uszkodzeniom skóry [1,2].
SPF to liczba, która wskazuje, ile razy dłużej możemy przebywać na słońcu z produktem z filtrem przeciwsłonecznym w porównaniu do tego, jak długo nasza skóra wytrzymałaby bez żadnej ochrony. Na przykład, jeśli skóra zwykle ulega poparzeniu w ciągu 10 minut, stosowanie produktu z filtrem SPF 30 może zapewnić do 300 minut przebywania na słońcu (10 minut x 30). Jednak najnowsze dowody naukowe sugerują, że produkty SPF powinny być nakładane ponownie co 1-2 godziny [2, 3].
Istnieją różne rodzaje SPF, takie jak SPF 5, 10, 15, 30, 50 itp. Im wyższa liczba SPF, tym większa ochrona przed promieniami UVB, które powodują oparzenia słoneczne. Należy jednak pamiętać, że SPF nie zmniejsza szkodliwego działania promieni UVA, które są związane z rozwojem długotrwałych uszkodzeń skóry (przedwczesne starzenie się skóry i ryzyko czerniaka). Ważne jest, aby pamiętać, że ochrona SPF jest niezbędna przy braku światła słonecznego i w pochmurne dni, ponieważ nierzadko zdarza się, że indeks UV jest wyższy niż zwykle w okresie letnim (indeks można sprawdzać codziennie w Internecie lub w aplikacji na telefonie, np. w “aplikacji indeksu UV”) [4, 5].
Niemowlęta i dzieci są szczególnie wrażliwe na promienie słoneczne, więc odpowiednia ochrona przeciwsłoneczna jest niezbędna. Zaleca się stosowanie produktów z filtrem SPF 30 przeznaczonych specjalnie dla dzieci i niemowląt. Ważne jest również stosowanie innych środków ochronnych, takich jak kapelusze, czapki i cienie, aby zminimalizować bezpośredni wpływ promieni słonecznych na skórę dziecka. Ważne jest również utrzymanie równowagi płynów po dniu spędzonym na słońcu, ponieważ długotrwała ekspozycja na słońce może prowadzić do zwiększonej potliwości, co może powodować utratę płynów przez organizm, dlatego zaleca się przyjmowanie elektrolitów od czasu do czasu w celu przywrócenia fizjologicznej bariery organizmu. Ważne jest, aby nawilżać skórę i wybierać produkty do pielęgnacji ciała zawierające emolienty, które tworzą barierę ochronną na powierzchni skóry, zapobiegając utracie wilgoci i utrzymując skórę miękką i elastyczną. Najpopularniejsze emolienty w produktach do pielęgnacji skóry to olej jojoba, kokosowy, migdałowy, oliwa z oliwek, masło shea, gliceryna, skwalan, dimetikon, ceramidy [5, 6].
Oto niektóre ze składników, które można znaleźć w kosmetykach przeciwsłonecznych dla dzieci:
- Tlenek cynku. Jest to filtr mineralny, który odbija promienie UVA i UVB. Promienie UVA starzeją skórę i mogą powodować raka skóry, podczas gdy promienie UVB są odpowiedzialne za oparzenia słoneczne. Tlenek cynku jest znany ze swojej zdolności do skutecznego blokowania obu rodzajów promieniowania. Jest uważany za bezpieczny i delikatny dla wrażliwej skóry dzieci. Kiedy produkty z tym filtrem mineralnym są nakładane na skórę, tlenek cynku tworzy białą warstwę, która może nieznacznie rozjaśnić skórę dziecka, ale wiele marek filtrów przeciwsłonecznych oferuje obecnie produkty z “mikronizowanymi” lub “nano” cząsteczkami tlenku cynku, które są mniejsze i mniej wybielające, a jednocześnie zapewniają skuteczną ochronę przeciwsłoneczną. Wiadomo również, że tlenek cynku jest odpowiedni dla osób o bardziej wrażliwej skórze [5, 6, 7].
- Dwutlenek tytanu. Kolejny filtr mineralny, który zapewnia ochronę przed promieniami UVA i UVB. Podobnie jak tlenek cynku, tworzy fizyczną barierę na powierzchni skóry i odbija oba rodzaje światła słonecznego, nadając skórze biały odcień. Tworzy również lżejszą konsystencję kremu z filtrem przeciwsłonecznym. Dwutlenek tytanu jest zwykle łączony z tlenkiem cynku, aby uzyskać silniejszy efekt. Należy zauważyć, że bezpieczeństwo tego składnika zostało niedawno zakwestionowane, ale nadal można go znaleźć w niewielkiej liczbie produktów na rynku [5, 6, 7].
- Oktokrylen. Jest to organiczny filtr UV, który chroni przed promieniowaniem UVA i UVB. Chociaż oktokrylen jest bezpieczny do stosowania w kosmetykach dla dzieci, osoby ze skórą wrażliwą i skłonną do alergii powinny wybierać produkty z innymi filtrami UV, takimi jak tlenek cynku. Składnik ten pomaga stabilizować inne składniki ochrony przeciwsłonecznej i zapewnia dodatkową ochronę przed promieniowaniem UVB [5, 6, 7].
- Mexoryl SX (Terephthalylidene Dicamphor Sulfonic Acid). Jest to związek chemiczny, który zapewnia głównie ochronę przed promieniami UVA. Skutecznie blokuje krótkie promienie UVA, które przenikają do głębszych warstw skóry. Idealnie, składnik ten jest stosowany w połączeniu ze składnikami anty-UVB [5, 6, 7].
Bezpieczny współczynnik ochrony przeciwsłonecznej (SPF) jest niezbędnym aspektem w okresie letnim. Wybierając odpowiedni filtr SPF, musimy wziąć pod uwagę jego wydajność, różnice i przydatność dla różnych grup wiekowych. Zaleca się stosowanie wyższych filtrów SPF, jeśli zamierzasz przebywać na słońcu przez dłuższy czas lub jeśli masz bardziej wrażliwy typ skóry. Należy pamiętać, że ochrona przeciwsłoneczna nie jest jedynym środkiem – ważne jest, aby nosić odzież ochronną i unikać długotrwałego narażenia na bezpośrednie działanie promieni słonecznych, szczególnie w przypadku niemowląt i dzieci.
- Saleh, M. M., O. Awwad et al. Korelacja wiedzy na temat raka skóry i rogowacenia słonecznego oraz zachowań związanych z ochroną przeciwsłoneczną i stosowaniem filtrów przeciwsłonecznych w próbie populacji jordańskiej. Journal of Cosmetic Dermatology. Vol. 21, wydanie 12, str. 7066-7074. 2022. Dostęp: https://doi.org/10.1111/jocd.15377
- Olivet, M., & Kole, L. Wiedza na temat ochrony przeciwsłonecznej i zachowania chroniące przed słońcem wśród studentów medycyny w instytucji w południowych Stanach Zjednoczonych. SKIN The Journal of Cutaneous Medicine, 7(2), 668-680, 2023. Dostęp: https://doi.org/10.25251/skin.7.2.3
- Emily Keyes, Victoria P. Werth, Bruce Brod. Potencjalna alergenność powszechnie sprzedawanych filtrów przeciwsłonecznych o szerokim spektrum SPF w Stanach Zjednoczonych; z perspektywy pacjentów z autoimmunologiczną chorobą skóry. International Journal of Women’s Dermatology. Vol. 5, wydanie 4, 2019, str. 227-232, ISSN 2352-6475.
- Phadungsaksawasdi, P, Sirithanabadeekul, P. Filtry ultrafioletowe w produktach ochrony przeciwsłonecznej oznakowanych do stosowania u dzieci i do wrażliwejdermatologiidziecięcej . 2020; 37: 632- 636. https://doi.org/10.1111/pde.14170
- H.P. Infante, P.M.B.G. Maia Campos, L.S. Calixto, M.E. Darvin, M. Kröger, S. Schanzer, S.B. Lohan, J. Lademann, M.C. Meinke, Influence of physical-mechanical properties on SPF in sunscreen formulations on ex vivo and in vivo skin. International Journal of Pharmaceutics. Vol. 598, 2021. ISSN 0378-5173,
- Ma, Y, Yoo, J. Historia ochrony przeciwsłonecznej: zaktualizowane spojrzenie.Journal ofCosmeticDermatology. p., 1044-1049, 2021. Dostępne pod adresem: https://doi.org/10.1111/jocd.14004
- Charalambides i in. Wpływ stosowania ochrony przeciwsłonecznej w warunkach maksymalnego wykorzystania na stężenie aktywnych składników ochrony przeciwsłonecznej w osoczu: krytyczna ocena. British Journal of Dermatology, tom 182, wydanie 6, 1 czerwca 2020 r., strony 1345-1347, https://doi.org/10.1111/bjd.18803
